
پای درس قصههای قرآن در مسجد حسینبنعلی(ع)
مسجد حسینبنعلی (ع) واقع در طبرسیشمالی۳۰، یکی از مساجد قدیمی و بااصالت منطقه ماست که همیشه میزبان برنامههای مختلفی بوده است، اما محفل قرآنیشان در یک سال گذشته، حسابی بین اهالی صدا کرده است.
شنبههای هر هفته، بیش از صد نونهال و نوجوان، خودشان را به مسجد میرسانند و دو ساعت پای درسهای قرآن میخکوب میشوند و آیات آن را با قصه، بازی و سرگرمی یاد میگیرند. یکی از شنبههای اردیبهشت، سر کلاس قرآن این مسجد در محله طبرسی شمالی حاضر شدیم تا از نزدیک حال و هوای این محفل قرآنی را روایت کنیم.
فکر یک کار اساسی
این روزها نوجوانان بیشتر از آنکه به حضور در اجتماع و فعالیتهای فرهنگی و مذهبی علاقه نشان بدهند، با فضای مجازی و رسانههای سرگرمکننده وقت خود را پر کردهاند. اگر تابستان و چندماه تعطیلی مدرسه هم سر برسد، رو بردنشان به فضای مجازی بیشتر هم میشود.
دستاندرکاران مسجد حسینبنعلی (ع)، با اشراف به این موضوع، برای اوقات فراغت نوجوانان برنامهریزی کردهاند. اصغر شجری رئیس هیئتامنای مسجد حسینبنعلی (ع) است. هر هفته انتهای کلاس مینشیند و هر کاری برای این محفل قرآنی از دستش برآید، انجام میدهد.
او از انگیزهاش برای تشکیل محفل قرآنی اینطور میگوید: تا چندی قبل، نوجوانان کمی به مسجدمان رفتوآمد میکردند. رفتهرفته حضورشان کمرنگتر هم شد. بهدنبال یک راهحل برای جذب آنها به مسجد بودیم. جلسات مختلف هماندیشی برگزار کردیم تا اینکه خروجی جلسه، برگزاری یک محفل قرآنی جذاب بود.
همان ابتدای کار بهدنبال حامی و بانی بودیم تا بتوانیم زمینه خرید جوایز و پذیرایی را مهیا کنیم. اهالی و بهویژه کسبه وقتی جدیبودن ما را متوجه شدند، پای کار آمدند و اکنون آنها داوطلبانه بانی این برنامه قرآنی هستند؛ بعضیها هم به یاد عزیزان ازدسترفتهشان، بانی میشوند.
شجری تأکید میکند: اگرچه قرار بر این بود که فقط نوجوانان دهساله به بالا عضو جلسه قرآن مسجد باشند، حالا از بچههای کلاس اول و دوم تا نوجوانان شانزدهساله در جلسات حضور دارند.
عضو هیئتامنای مسجد حسینبنعلی (ع) معتقد است مدیریت کلاس پسرها آن هم در این گروه سنی و در شرایطی که در سنین متفاوت هستند، تنها با ارتباط خوب مربی و قرآنآموز میسر است. اکنون با ارتباط دوستانه و عمیق بین نوجوانان و مربی جلسه، کلاس در حد بسیار مطلوبی اداره میشود و عامل اصلی جذب نوجوانان نیز همین بوده است.
همنشینی قرآن و عترت
مرتضی سلطانی، مدیر اجرایی برنامههای مسجد حسینبنعلی (ع)، متولد ۱۳۷۵ و حافظ هفدهجزء قرآن است. او ویژگی خاص این جلسه قرآن را پرداختن به عترت و قرآن درکنار هم میداند و میگوید: نکته اصلی اینجاست که درقالب جلسه قرآن به بیان معارف الهی میپردازیم. همنشینی عترت و قرآن، یعنی همیشه مدت زمانی از جلسه آموزشی قرآن، صرف بیان داستانها و معارف قرآن و مبانی اخلاقی مورد تأکید قرآن میشود.
کسبه وقتی جدیبودن ما را متوجه شدند، پای کار آمدند و حالا داوطلبانه بانی این برنامه قرآنی هستند
سلطانی به یکی دیگر از ویژگیهای این جلسه اشاره میکند و میگوید: آموزش قرآن با شعر، قصه و سرگرمی باعث شده است که جلسه خستهکننده نباشد و با استقبال خوب کودکان و نوجوانان روبهرو شود و از همه مهمتر خروجی خوبی داشته باشد.
والدین هم به کلاس میآیند
مدیر اجرایی محفل قرآنی مسجد حسینبنعلی (ع) به پیوند مسجد و خانواده نیز اشاره میکند و آن را یکی از عوامل موفقیت این محفل قرآنی میداند. او میگوید: برنامههای مسجد حسینبنعلی (ع) منحصر به نوجوانان و حضور آنها نیست.
بهموازات این برنامه، جلساتی نیز برای والدین برگزار میشود تا ضمن آشنایی با موضوعات تربیتی، برای ارتباط با نوجوانان مهارت بیشتری پیدا کنند. خانوادهها وقتی از نزدیک با برنامه بچهها آشنا میشوند، اولین چیزی که نظرشان را جلب میکند و باعث رضایت خاطرشان میشود، دوری نوجوانان از فضای مجازی است، ولو اینکه برای یک ساعت باشد.
والدین بیاندازه خوشحالاند از اینکه نوجوانان ساعاتی را در یک اجتماع مثبت، با مربیهای باتجربه و دلسوز و در جمع همسالانی که همگی پای آموزش معارف قرآنی و در مکان مقدسی مانند مسجد نشستهاند میگذرانند.
نوجوانی، بهترین سن آموزش
حجتالاسلاموالمسلمین کاظم حیدری، یکی از مربیان جلسه قرآن مسجد حسینبنعلی (ع) است. او که بیستسال در حوزههای قرآنی کار کرده و مربی کودکان و نوجوانان بوده است، به قول خودش حالا تجربه همه آن سالها را با خودش به این جلسه قرآن آورده و با مهارت و همدلی ارتباط خوبی با همه نوجوانان این محفل قرآنی برقرار کرده است.
حیدری معتقد است که جلسه قرآن باید محور و مرکز اجتماع نوجوانان باشد. ازطرفی مهمترین و بهترین سن تربیت و آموزش نیز نوجوانی است. در این سن ارتباط و تأثیر خانواده بر فرد بهتدریج کاهش مییابد و حضور او در اجتماع و تأثیر جامعه و دیگر افراد بر او افزایش مییابد. در این زمان، بهترین آموزشی که میتواند برای هدایت نوجوان به سمت راه و رسم صحیح زندگی به کار آید، قرآن و معارف قرآنی است.
تیم قوی و همراه، رکن اصلی کار فرهنگی
حیدری اجرای کار گروهی را مهمترین عامل رونقگرفتن جلسه قرآنی میداند و میگوید: اینجا نشست قرآنی بر مدار فرد نمیچرخد و نمیتوان با یک کار فردی به موفقیت دست یافت. مهمترین رکن یک کار فرهنگی بهویژه برای کودکان و نوجوانان، بودن یک تیم اجرایی قوی و همراهی و همکاری بزرگان و افراد با تجربه درکنار یکدیگر است.
آموزش قرآن با شعر، قصه و سرگرمی باعث شده که جلسه خستهکننده نباشد و از همه مهمتر خروجی خوبی داشته باشد
چندین جلسه قرآن و برنامههای فرهنگی مشابه را در مساجد و حسینیههای دیگر شروع کرده بودیم، اما متأسفانه بهدلیل همراهینکردن مسئولان مسجد به نتیجه دلخواه نرسیدیم و متوقف شد. خوشبختانه مسجد حسینبنعلی (ع) مسئولان، بزرگان و اهالی دلسوز و پای کاری دارد که نام و شهرت برایشان مهم نیست و دغدغه اصلی همه آنها انجام کار فرهنگی و آشناکردن نوجوانان با قرآن و معارف آن است.
تجربههای خوب آقای مربی
در صحبت با نوجوانان این مسجد متوجه میشویم که علاقه و رابطه قلبی عمیقی بین آنها و مربی برقرار است. بدون استثنا همه آنها آقای حیدری را دوست دارند و از او بهعنوان یکی از نقاط قوت این جلسات یاد میکند.
حاجآقا حیدری دلیل این عشق و علاقه میان قرآنآموز و مربی را اینطور شرح میدهد: این دوستی و محبت از برکت قرآن و اهل بیت (ع) و معارف آنهاست؛ زیرا خود آن بزرگواران فرمودند «معارف ما را منتشر کنید که این خود باعث افزایش محبت بین شماست. کسی که ناشر معارف ما باشد و به دستورات ما عمل کند، خداوند محبت او را در قلوب دیگران قرار خواهد داد.» بنده هم تمام تلاشم این است که هر آنچه را در این راه آموختهام، تاحد توانم به پای عمل برسانم و امیدوارم که در این راه موفق باشم.
حیدری ازآنجاکه خود از نوجوانی مربی قرآنی بوده و کارش را با آموزش دانستههایش به خردسالان آغاز کرده است، تجربه خوبی درزمینه کار با کودکان و نوجوانان دارد؛ علاوهبراین تلاش و پشتکار این مربی صرفا به آموختن و آموزش خلاصه نمیشود.
کسی که ناشر معارف ما باشد و به دستورات ما عمل کند، خداوند محبت او را در قلوب دیگران قرار خواهد داد
او از حدود ۱۰سال پیش با رفتن به شهرهای مختلف و بازدید از مراکز متعدد فرهنگی و بحث و گفتوگو با استادان و بزرگان رشتههای تربیتی، اندوخته گرانبهایی جمع کرده که مشغول بهکاربستن آنهاست. به همیندلیل است که توانسته ارتباط خوبی با همه اعضای این جلسه قرآن، چه کودک هفتساله و چه نوجوان پانزدهساله برقرار کند و کلاسها را همراه با رعایت صمیمیت و احترام به بهترین شکل ممکن مدیریت کند.
قرآن دعوتم کرد
سیدمحمدکاظم شریعتی، ۱۴ ساله، کلاس هفتم
حدود یک سال است که عضو جلسه قرآن مسجد حسینبنعلی (ع) هستم. از اینکه اینجا، تجوید، روخوانی و صوت و لحن را یاد گرفتم، خیلی خوشحالم. دلیل علاقهام به حضور در این محفل در قدم اول برمیگردد به اینکه فکر میکنم خود قرآن من را خواسته و به حضور در این جلسه دعوتم کرده است. دلیل بعدی برمیگردد به مربیهای خوب و حرفهای بهویژه آقای حیدری که یک مربی خوب و تمامعیار است.
اینجا کلاس قرآن یک کلاس آموزشی خشک و رسمی نیست، با ما متناسب با سن و اخلاق خودمان رفتار میکنند و هیچوقت از مربیانمان بداخلاقی ندیدهایم. از وقتی در این جلسات شرکت کردهام، آن را به هممدرسهایها و همکلاسیها و پسرهای آشنا و فامیل هم معرفی و دعوتشان کردهام که همراه هم در این جلسات حضور پیدا کنیم و حالا همکلاسیهای قرآنی هم هستیم.
* این گزارش یکشنبه ۴ خردادماه ۱۴۰۴ در شماره ۶۱۶ شهرآرامحله منطقه ۵ و ۶ چاپ شده است.